ผู้เล่นเริ่มเกมในฐานะโฟรโด แบ๊กกิ้นส์ และแสวงหาสมาชิกที่เหลืออยู่ของคณะพันธมิตรอย่างต่อเนื่อง ได้แก่ แซมไวส์ แกมจี, เปเรกริน ตุ๊ก, เมอเรียด็อค แบรนดี้บั๊ก, อารากอร์น, เลโกลัส, กิมลี และแกนดัล์ฟ (ส่วนโบโรเมียร์แปลกที่ทำให้ปรากฏตัวสั้น ๆ เพียงครั้งเดียว) ด้วยการเพิ่มคอนโทรลเลอร์พิเศษและซูเปอร์มัลติแทป ทำให้เกมรองรับผู้เล่นได้มากกว่าสี่คน ผู้เล่นสามารถเล่นเป็นโฟรโด, แซมไวส์, ปิ๊ปปิ้น, เมอร์รี่, กิมลี และอารากอร์น ด้วยการใช้กลโกงหรืออีมูเลเตอร์ ผู้เล่นสามารถเล่นเป็นเลโกลัสหรือแกนดัล์ฟที่ไม่ได้ทำการรบ โดยรองรับผู้เล่นสูงสุด 8 คน (แม้ว่าเลโกลัสไม่สามารถทำอะไรได้นอกจากเคลื่อนที่ไปมาและได้รับความเสียหาย) ตัวละครใด ๆ ที่ไม่ได้ควบคุมโดยผู้เล่นจะถูกควบคุมโดยคอมพิวเตอร์ปัญญาประดิษฐ์

เกมดำเนินไปตามลำดับของ "การรับภารกิจ" ซึ่งผู้เล่นจะต้องสำรวจสภาพแวดล้อมที่กว้างใหญ่เพื่อรับไอเทมที่เกี่ยวข้องกับเรื่องราวของเกม ไอเทมเหล่านี้มักเป็นของกระจุกระจิกที่ทำหายโดยตัวละครที่ไม่ใช่ผู้เล่น (NPCs) ของเกม เหมือนกับในหนังสืออย่างมาก เกมนี้เริ่มขึ้นในไชร์ ดินแดนแห่งฮอบบิท เนื้อเรื่องของเกมนำผู้เล่นไปยังสถานที่ต่าง ๆ จากหนังสือ เช่น หมู่บ้านบรี, อาณาจักรพรายริเวนเดลล์ และเหมืองมอเรีย อย่างไรก็ตาม ส่วนที่ไม่เหมือนกับในหนังสือ ตอนจบของเกมคือการต่อสู้ระหว่างคณะพันธมิตร กับบัลร็อกซึ่งเป็นสิ่งมีชีวิตในเหมืองมอเรีย (เล่มแรกของหนังสือจบลงอย่างมีความหมายในภายหลัง)

หากตัวละครเสียชีวิต ความตายจะเป็นไปอย่างถาวร และผู้เล่นไม่สามารถใช้งานได้ตลอดช่วงเวลาที่เหลือของเกม

สำหรับภาคต่อ เดอะลอร์ดออฟเดอะริงส์: วอลลุมทู ตั้งใจที่จะหอบหิ้วส่วนที่ภาคหนึ่งได้หยุดไว้ แต่เนื่องจากยอดขายไม่ดี ภาคต่อจึงไม่เคยได้รับการเปิดตัวในระบบซูเปอร์แฟมิคอม